دکتر اسماعیل منصوری لاریجانی: هنر، پیامبر همهی علوم است
سیامین دوره هم اندیشی استادان دانشگاه هنر به همت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه هنر و با حضور دکتر اسماعیل منصوری لاریجانی عصر روز دوشنبه 25 دیماه جاری در سالن شهید جانبزرگی دانشگاه هنر برگزار شد.
دکتر اسماعیل منصوری لاریجانی محقق اسلامی و نویسنده ایرانی در زمینه عرفان اسلامی است که در این هم اندیشی با موضوع نظریه خیال در حوزه هنر به ایراد سخنرانی پرداخت.
در این نشست که جمعی از اعضای هیئت علمی دانشگاه هنر حضور داشتند، ابتدا حجتالاسلام والمسلمین دوست پرور مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه هنر ضمن خوشامدگویی، به معرفی اجمالی شخصیت، آثار و تألیفات دکتر منصوری لاریجانی پرداخت و سپس ایشان را برای سخنرانی به روی صحنه دعوت کرد.
دکتر منصوری در ابتدا، خیال را در سه حوزه هستیشناسی، انسانشناسی و معرفتشناسی دستهبندی کرد و گفت: عالم خیال واسطهای بین عالم اجسام و عالم عقل است و شیخ اشراق پایهی اشراق را در عالم خیال میداند. در واقع هر چه در این عالم دیده می شود، اصلش در خزانهی غیب الهی است: صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستی.
ایشان در ادامه با اشاره به اینکه در انسانشناسی، قوه خیال، واسطهی بین ادراک حسی و ادراک عقلی است، افزود: گستره خیال بسیار وسیع است. خیال، صورتها را با هم تلفیق میکند و صورت جدیدی میسازد؛ اما باید ابزار خوبی به نام عشق وجود داشته باشد. اگر خیال در خدمت عشق حقیقی نباشد و مهار نشود، میتواند بسیار خطرناک باشد. عشق نقشی عجیب دارد که از زشتی هم زیبایی میسازد.
دکتر منصوری لاریجانی با اشاره به رابطهی خیال با وحی افزود: مبادی وحی الهی قوه خیال است. اما صدور وحی با عقل است. وحی قبل از قوه ادراکیه بر خیال پیامبر نازل شده است. برای عقل میتوان حدی معین کرد ولی برای خیال نه. خیال آمیزهای از عقلانیت و ذوق است.
ایشان همچنین به تعریف هنر از نگاه قرآنی و از نگاه حکما پرداخت و گفت: هنر، عبارت از مانا نمودن زیباییهای عالم آفرینش است. آیاتی در قرآن هست که نشان میدهد همه تواناییها و همه زیباییها از آن خداست.
دکتر منصوری در ادامه، هنر را پیامبر همه علوم دانست و افزود: نزدیکترین ساحتی که میشود هنر را منتقل کرد سخن است. حتی با یک سلام می شود هنر را منتقل کرد. سخن میتواند ایجاز داشته باشد و به خیال وارد شود. گاهی انسان از زبان خیال سخن میگوید. شعر زاییدهی خیال و نمونه خوبی از ورود سخن به عرصه خیال است.
در ادامه، نشست پرسش و پاسخ با حضور اعضای هیئت علمی دانشگاه هنر برگزار شد.